เห็บ! ทำไมกำจัดยากนักหนา? 

เห็บเป็นพาราไซต์ที่ดูเหมือนจะเป็นปัญหามากที่สุดในสุนัขบ้านเรา และในขณะเดียวกันก็เป็นปัญหาที่มีคนเข้าใจผิดมากที่สุดอีกด้วย เห็บนั้นมีหลายพันธุ์ด้วยกัน แต่ดิฉันขอพูดถึงเห็บที่พบมากในบ้านเราเท่านั้น ลองมาดูกันนะคะว่าที่คุณเข้าใจเกี่ยวกับเห็บนั้นเป็นข้อมูลที่ถูกต้องหรือเปล่า

ขนาด

เห็บโตเต็มที่มีขนาดยาวประมาณ 3 มม. แต่เมื่อกินเลือกจนขยายตัวเต็มที่อาจมีขนาดถึง 12 มม. ที่หลายคนเข้าใจผิดว่าเป็นคนละชนิดกับตัวเล็ก แต่ที่จริงแล้วคือตัวเดียวกันที่กินเลือดจนตัวป่องแล้ว

ลักษณะ

ตัวแบนตั้งแต่หัวถึงก้น สามารถมองเห็นปากได้เมื่อมองจากด้านบน

สี

แดงอมน้ำตาล แต่เมื่อกินเลือดจนตัวป่องจะเป็นสีเทาอมฟ้า หรือ สีน้ำตาลโอลีฟ

ที่อยู่  

ชอบอยู่บนตัวสุนัขและในสภาพอากาศอบอุ่น พบได้ตามพื้นดิน บ้านและที่อยู่ของสุนัข แต่มักจะไม่กัดคน

อาหาร

เลือดสุนัข

วงจรชีวิต

เห็บตัวเมียจะดูดเลือดสุนัขจนตัวป่องเต็มที่ จากนั้นจะหลุดออกจากตัวสุนัขและมักจะไต่ขึ้นที่สูงไปออกไข่ประมาณ 1,000 - 3,000 ฟองตามกำแพงหรือเพดานและตามซอกต่างๆในบ้าน ซึ่งไข่เหล่านี้มีลักษณะเป็นสีน้ำตาลเข้มเล็กมาก จากนั้นตัวเมียจะตาย ไข่ของเห็บจะฟักเป็นตัวภายใน 19 -60 วัน เป็นตัวอ่อนเล็กๆที่มี 6 ขา ตัวอ่อนเหล่านี้จะไต่ลงจากกำแพงและขึ้นบนตัวสุนัข ตัวอ่อนของเห็บสามารถอยู่ได้โดยไม่ต้องกินน้ำหรืออาหารเป็นเวลานานถึง 8 เดือน เมื่อมันหาอาหารได้มันจะดูดเลือดสัตว์ตัวนั้นจนตัวพองขึ้นเป็น 2 มม. เปลี่ยนเป็นสีฟ้าและหลุดออกจากตัวสัตว์เพื่อไปหาที่ลอกคราบ ภายใน 1 - 3 สัปดาห์ตัวอ่อนจะลอกคราบและจะกลายเป็นสีน้ำตาลแดงและมี 8 ขา พวกมันจะขึ้นบนตัวสัตว์อีกครั้งและกินเลือดอีกประมาณ 4 - 9 วัน จนมีขนาด 3 มม. และเปลี่ยนเป็นสีเทาเข้ม จากนั้นจึงหลุดออกจากตัวสัตว์และลอกคราบอีกครั้งภายใน 12 - 19 วัน จากนั้นจึงพยายามขึ้นบนตัวสุนัขอีดครั้ง โดยมีนสามารถที่จะอยู่รอดโดยไม่กินอาหารได้ถึง 18 เดือน และเมื่อพบสุนัขที่จะให้ดูดเลือด มันจะเกาะและดูดเลือดเป็นเวลา 6 - 50 วัน จนตัวป่องและเริ่มผสมพันธุ์เพื่อออกไข่ ถึงแม้เห็บจะมีช่วงชีวิตที่ดูยาวนาน แต่มันก็สามารถอยู่จนครบวงจรชีวิตได้ภายใน 2 เดือน

การติดเห็บของสุนัข

สุนัขมักจะติดเห็บจากสถานที่ต่างๆไม่ใช่จากตัวสุนัขด้วยกันเอง ทั้งนี้เพราะเห็บจะหลุดจากตัวสุนัขเมื่อถึงเวลาลอกคราบเท่านั้น และจะไม่มีการเปลี่ยนไปดูดเลือดสัตว์ตัวอื่นกลางคัน

การกำจัด

การกำจัดเห็บต้องทำทั้งในบ้านและบนตัวสุนัข คุณสามารถกำจัดเห็บที่อยู่บนตัวสุนัขได้หมดด้วยผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บหมัด แต่อย่าลืมว่าเพียงมีเห็บตัวเมียตัวเดียวหลุดออกจากสุนัขลงไปวางไข่ในบ้านคุณ บ้านคุณก็จะมีไข่เห็บ 1,000 - 3,000 ฟอง ที่จะฟักออกมาเป็นเห็บ 1,000 - 3,000 ตัว ได้ในอีก 19 - 60 วัน ข้างหน้า และคุณก็จะเจอกับปัญหาน่าคลื่นไส้เป็นที่สุด การกำจัดในบ้านนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก ซึ่งคุณจะต้องทำเป็นระยะเวลานานติดต่อกันเกิน 3 เดือนเป็นอย่างน้อย เนื่องจากความยาวของช่วงชีวิตเห็บที่กล่าวมาแล้ว อย่าคิดว่าการที่สุนัขมีเห็บน้อยลงแล้วปัญหาจะหมดไป เพราะไข่ของมันอีกหลายพันฟองอาจจะรอการฟักเป็นตัวอยู่ก็ได้ การกำจัดไข่เห็บและตัวอ่อนหรือตัวแก่ที่แอบซ่อนลอกคราบอยู่ตามบ้าน คือการใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดในบริเวณซอกมุม รอยแตกร้าวของกำแพงและพื้น หลังเฟอร์นิเจอร์ ใต้เบาะรองนั่งของโซฟา และซอกอื่นๆที่คุณสามารถหาได้ในบ้าน รวมถึงกำแพงรอบๆบ้านบริเวณที่มีปัญหา
เห็บเป็นพาราไซต์ที่มีเปลือกแข็ง ซึ่งหมายความว่าน้ำยากำจัดเห็บก็จะทำงานได้ยากขึ้นหากไม่โดนจังๆ และถ้าน้ำยาไม่รุนแรงก็อาจจะใช้เวลานานกว่าเห็บจะตายหลังจากโดนน้ำยา แต่ถ้าน้ำยาแรงเกินไปคุณก็ต้องระวังเรื่องความปลอดภัยของสุนัขและสมาชิกในครอบครัวของคุณเช่นเดียวกัน
ปัจจุบันวิธีกำจัดเห็บนั้นมีให้เลือกแทบนับไม่ถ้วน ไม่ว่าจะเป็นในรูปของยาหยด สเปรย์ ปลอกคอ แป้ง ยาฉีด หรือแม้แต่ปลอกคออุลตร้าโซนิค แต่ผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดนั้นต่างก็มีข้อดีข้อเสียที่แตกต่างกัน ซึ่งหากคุณใช้ไม่ถูกกรณีหรือไม่ถูกวิธี โอกาสที่จะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของผลิตภัณฑ์นั้นไม่ดีเท่าที่ควรก็มีมาก และคุณควรคำนึงถึงว่า ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ล้วนเป็นยาฆ่าแมลงชนิดหนึ่ง ซึ่งหากใช้ไม่ถูกวิธีก็อาจเป็นอันตรายทั้งกับสุนัขและตัวคุณเองได้